Inżynieria wymagań to kluczowy proces w każdym projekcie informatycznym, mający na celu zebranie, analizę i udokumentowanie wymagań dla nowego systemu/aplikacji. Ważną częścią tego procesu jest tworzenie i zarządzanie artefaktami, czyli produktami pracy, takimi jak specyfikacje wymagań, modele i prototypy.
Co to jest artefakt?
Artefakt to zarejestrowany, pośredni lub końcowy efekt powstały w procesie pracy. W inżynierii wymagań może to być:
- Udokumentowane wymaganie: historia użytkownika, specyfikacja przypadku użycia, model funkcjonalny aplikacji, tradycyjna specyfikacja wymagań.
- Rysunek: szkic służący do komunikacji, rysunek procesu biznesowego.
- Notatka: z warsztatu, ze spotkania z klientem.
Charakterystyka artefaktów:
- Przeznaczenie: opis pojedynczych wymagań, kompletne zestawy wymagań, dokumentacja wymagań.
- Forma: język naturalny, szablon, model, rysunek, prototyp.
- Wielkość: od krótkich opisów do obszernych dokumentów.
- Długość życia: tymczasowe (do osiągnięcia celu), rozwijane (iteracyjnie uzupełniane), trwałe (przekazane do kolejnego etapu).
Poziomy abstrakcji:
- Biznesowy: potrzeby biznesowe, zmiany w procesach.
- Interesariuszy: interakcje na poziomie operacji biznesowych.
- Systemowy: funkcjonalność z punktu widzenia aktora i reakcje systemu.
Szczegółowość:
- Zależy od celu dokumentacji, odbiorcy, specyfiki produktu, projektu.
- Należy dążyć do równowagi między korzyściami z szczegółowości a kosztami.
Co należy uwzględnić w produktach pracy:
- Kontekst systemu: ograniczenia, możliwości, źródło wymagań.
- Rodzaj wymagań: funkcjonalne, jakościowe, ograniczenia.
- Perspektywy wymagań funkcjonalnych: dane, funkcje, przepływ zadań, zachowanie.
Praktyczne wskazówki:
- Wybieraj odpowiedni poziom szczegółowości do danego artefaktu.
- Stosuj różne formy artefaktów, dostosowane do celu i odbiorcy.
- Dbaj o spójność i unikanie mieszania poziomów abstrakcji.
- Pamiętaj o kontekście systemu i rodzajach wymagań.
- Wykorzystuj modele jakości do klasyfikacji i identyfikacji wymagań.
- Planuj dokumentację, uwzględniając powiązania między artefaktami.
Przykład:
Projekt: Remont mieszkania
Artefakt: Rysunek techniczny
Poziom abstrakcji: Systemowy
Forma: Graficzna
Szczegółowość: Wysoka
Treść:
Rysunek techniczny przedstawia szczegółowy plan remontu mieszkania, w tym:
-
Rozmieszczenie ścian i drzwi,
-
Rozmieszczenie mebli i urządzeń,
-
Rodzaje materiałów budowlanych,
-
Schematy instalacji elektrycznych i wodno-kanalizacyjnych.
Uzasadnienie:
Rysunek techniczny jest niezbędny do wykonania remontu mieszkania zgodnie z projektem. Pozwala on na uniknięcie błędów i pomyłek podczas prac remontowych.
Kryteria akceptacji:
-
Rysunek techniczny musi być zgodny z projektem remontu.
-
Rysunek techniczny musi być kompletny i spójny.
-
Rysunek techniczny musi być łatwy do zrozumienia i interpretacji przez wykonawcę remontu.
Powiązania z innymi artefaktami:
-
Rysunek techniczny będzie powiązany z kosztorysem remontu.
-
Kosztorys remontu będzie zawierać szczegółową kalkulację kosztów materiałów i robocizny.
Artefakty i sposoby dokumentowania są kluczowe dla efektywnej inżynierii wymagań. Zrozumienie ich charakterystyki, poziomów abstrakcji i szczegółowości oraz umiejętność doboru odpowiednich form i treści do danego kontekstu jest niezbędne dla osób przygotowujących się do egzaminu IREB oraz dla wszystkich, którzy rozpoczynają pracę z projektami informatycznymi.
Dodatkowe materiały:
Autor: Monika Kidyba